ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΙΑΝΕΙ ΤΟ ΧΕΡΙ ΚΑΙ Η ΚΑΡΔΙΑ ΣΟΥ ΓΕΡΗ, ΓΙΑ ΝΑ ΧΤΙΣΕΙΣ ΓΕΦΥΡΙ.. Διαφώνησαν οι πρωτομάστοροι για τα σχέδια του γεφυριού, ...
Απο τα γραπτά κάποιου Λόγιου: ... κατά το θέρος η γέφυρα κατασκευάστηκε.. Στήθηκε πανηγύρι ευχαριστήριου γεύματος ... χαρές και κλαρίνα, στη διάρκεια της γιορτής .....η γέφυρα κατέρευσε...
Ο Μαστρο - Γιώργης ρεζιλεύτηκε ....
Μαζεψανε μετα απο 3 χρόνια λεφτά και ανέλαβε ο πρωτομάστορας Κώστας Μπέγκας(1)*, όλοι άλλοι φοβούμενοι ... κάναν πίσω..
1866 Σεπτέμβρη παραδόθηκε ένα γεφύρι κόσμημα..
το μεγαλύτερο μονότοξο στα Βαλκάνια, με καμάρα 40 μέτρα, 20 μέτρα πάνω από το νερό, καμαρολίθια στιχίζονται σε δύο στρώσεις...
Το πλάτωμα στενό.. τα πρώτα χρόνια χωρις παραπέτα,(στηθαία προφύλαξης) .. μπουσουλούσαν οι άνθρωποι και τα ζώα περνούσαν με δεμένα τα μάτια...
Οι θρύλοι λένε:
1ος θρύλος: πως μια γυναίκα απο το Μονολίθι στοιχειώσαν στο θεμέλιο ..
που γύριζε μέσα στα δάση σαν αερικό..
που γύριζε μέσα στα δάση σαν αερικό..
«Ο κόσμος φκιάνουν εκκλησιές,
φκιάνουν και μοναστήρια,
φκιάνουν και πετρογιόφυρα
για να περνάει ο κόσμος...»
.
Πετρογιόφυρα
μονότοξα, δίτοξα, πολύτοξα. Γεφύρια Ηπειρώτικα, κατόρθωμα του ανθρώπου
να γεφυρώνει το χάσμα ,με τροχιά την επικοινωνία και θέληση για το
διάβα στο απέναντι ..
Όπως και νάχει τα Τζουμέρκα είχαν διάδρομο επικοινωνίας με το πολιτισμό γύρο τους...
ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ και ακούστε τις ευχάριστες αφηγήσεις των ομιλητών....
ΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΤΗΣ ΠΛΑΚΑΣ Τζουμέρκα, Ηπειρος, Ελλάδα
ευχαριστούμε
Απόσπασμα σε Ντοκιμαντέρ του Νίκου Παπαθανασίου
ερευνητής: Σπύρος Μαντάς
=======================================================================
ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΕΚΘΕΣΗ ΟΜΑΔΑΣ ΕΜΠΕΙΡΟΓΝΩΜΟΝΩΝ ΤΟΥ Ε. Μ. ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ
Παρασκευή, Μάρτιος 6, 2015
Παρασκευή, Μάρτιος 6, 2015
Η Γέφυρα του Άραχθου στην Πλάκα
1 Εισαγωγή
Την 1/2/2015, μετά από έντονες βροχοπτώσεις, κατέρρευσε μεγάλο μέρος του γεφυριού της Πλάκας, το οποίο αποτελεί ένα σημαντικό ιστορικό, πολιτιστικό και τεχνικό μνημείο. Η πολυτεχνειακή κοινότητα, εκτός του ότι μοιράζεται με όλους τους πολίτες της χώρας το αίσθημα απώλειας, παραμένει πιστή στις παραδόσεις του Ε.Μ.Π για ενεργό δράση στα κοινωνικά και τεχνικά προβλήματα. Έτσι, το Ε.Μ.Π έθεσε από την πρώτη στιγμή το δυναμικό του στην διάθεση των αρμόδιων φορέων, ώστε να επιτευχθεί το γενικό αίτημα της αναστήλωσης του γεφυριού. Πολύ περισσότερο, που ιδιαίτεροι δεσμοί συνδέουν το Ε.Μ.Π. με την Ήπειρο, πατρίδα των Ιδρυτών και μεγάλων Ευεργετών του.
Παρά την εξαιρετικά δυσχερή οικονομική συγκυρία, το Ε.Μ.Π., από την πρώτη στιγμή, δήλωσε ότι θα κινητοποιήσει το σύνολο του δυναμικού του που σχετίζεται με το πρόβλημα, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η μέγιστη τεχνική και επιστημονική βοήθεια. Εξ άλλου, πολλά μέλη του Διδακτικού Προσωπικού του ΕΜΠ, διαφόρων ειδικοτήτων, έχουν ήδη εκφράσει την πρόθεσή τους να προσφέρουν τις επιστημονικές τους γνώσεις για τον σκοπό της αναστήλωσης της γέφυρας ......-- >> [συνεχίζει το κείμενο στη σελίδα του]
«Η γέφυρα του Αράχθου στην Πλάκα, Θέρος 1866». Άποψη από κατάντη. Άρπιζες (ατ1, ατ2…δτ1, δτ2…) και θεωρητική μορφή ικριώματος ΜΙ.
«Η γέφυρα του Αράχθου στην Πλάκα, Θέρος 1866». Άποψη από κατάντη. Άρπιζες (ατ1, ατ2…δτ1, δτ2…) και θεωρητική μορφή ικριώματος ΜΙ.
Η κατάρρευση της γέφυρας (1.2.2015)
«Η γέφυρα του Αράχθου στην Πλάκα, 5/2/2015» Άποψη από κατάντη. Ιστάμενα, ελλείποντα, και έως τώρα αναγνωρισμένα ογκοτεμάχια σε θέση πτώσεως. Αναγνωριζόμενες οπές ξύλων ικριώματος (1865). Καταπεσόντα και εισέτι μη αναγνωριζόμενα μέρη και η υπολογιζόμενη αρχική θέση τους στο κτίσμα.τα παλαιά ρήγματα στα άκρα αυτού του τμήματος δημιουργούσαν δυνατότητα μικροκινήσεων, οι οποίες προκαλούμενες από την ωστική με εναλλαγές εντάσεως δράση του ποταμού επί του βάθρου, κατέτρωγαν τις ρηξιγενείς επιφάνειες, με αποτέλεσμα την προοδευτική αύξηση του εύρους των κλυδωνισμών. Και πάλιν μια τυπική περίπτωση φαύλου κύκλου, αυτή τη φορά με κατάληξη (Εικ. 4) την πτώση του μεσαίου τμήματος του μεγάλου τόξου (βάρους ~ 300 τόνων) και την ε π α κ ό λ ο υ θ η πτώση του βάθρου με το υπερκείμενο ανατολικό μέρος του μεγάλου τόξου, αλλά και μέρους του μικρού (ολικώς 1200 τόνοι).
«Η γέφυρα του Αράχθου στην Πλάκα, 1/2/2015, φάσεις της κατάρρευσης». Άποψη από κατάντη. Σημειώνονται τα υφιστάμενα μείζονα ρήγματα (Ρ1 έως Ρ5) η διάτρηση από οβίδα (μεταξύ Ρ2 και Ρ3), Οι θέσεις υποσκαφής (ΥΣ), διαδοχικές φάσεις της πτώσεως: ελεύθερη για τα τεμάχια του μεσαίου μέρους (πράσινη γραμμή), ανατροπική ολόσωμη για το ανατολικό μέρος (ερυθρά γραμμή), συνιστάμενη σε στροφή περί σημείο της επιφάνειας έδρασης σε κατεύθυνση Δ (έως 20ο δεξιότερα του διαμήκους άξονος). Σημειώνονται επίσης το κέντρο και οι τιμή (σε κλίμακα 1εκ=200τόνοι) εκάστου τεμαχίου.
Γεωτεχνικές συνθήκες θεμελίωσης της γέφυρας
Στο παρόν Κεφάλαιο συνοψίζονται οι γεωτεχνικές συνθήκες θεμελίωσης του έργου, όπως διαπιστώθηκαν κατά την αυτοψία της 5/2/2015, και περιγράφονται οι απαιτούμενες Γεωλογικές/Γεωτεχνικές Έρευνες και Μελέτες για τον έλεγχο της επάρκειας της θεμελίωσης των βάθρων της γέφυρας και τον προσδιορισμό της τυχόν ανάγκης ενίσχυσής τους κατά την μελετώμενη αποκατάσταση της γέφυρας.
Γεωλογικώς, η περιοχή της γέφυρας δομείται από την κατώτερη σειρά του φλύσχη της Ιονίου Ζώνης (αδιαίρετος φλύσχης 1-3Fi), ηλικίας Ανώτερου Ηωκαίνου – Ολιγοκαίνου, που περιλαμβάνει εναλλαγές ψαμμιτικών πάγκων ποικίλου πάχους με τις συνεκτικές μάργες του Αράχθου. Στο ακόλουθο Σχήμα φαίνεται απόσπασμα του γεωλογικού χάρτη του ΙΓΜΕ (Φύλλο Άγναντα) με σημειωμένη τη θέση της γέφυρας στο ανώτερο τμήμα της κοίτης του Αράχθου.
Απόσπασμα του γεωλογικού χάρτη του ΙΓΜΕ (Φύλλο Άγναντα) με σημειωμένη τη θέση της γέφυρας στο ανώτερο τμήμα της κοίτης του Αράχθου
Άποψη του δεξιού (δυτικού) αντερείσματος της κοίτης. Το δεξί πρανές στην ευρύτερη περιοχή είναι σχετικά απότομο, λόγω της ευνοϊκής για την ευστάθεια κλίσης της στρώσης του φλύσχη. Πάντως, η επιλογή της συγκεκριμένης θέσης της γέφυρας, δεν προκύπτει ότι έγινε λόγω ευνοϊκών συνθηκών έδρασής της στο δεξί αντέρεισμα, δεδομένου ότι οι γεωλογικές συνθήκες είναι παρόμοιες σε όλο το μήκος του δεξιού πρανούς της κοίτης.
Έδραση της γέφυρας στο δεξί αντέρεισμα
Έδραση της γέφυρας στο αριστερό αντέρεισμα (απόσπασμα από Σχέδιο της Μελέτης Αποκατάστασης του 2005). Στην αριστερή πλευρά της κοίτης, το βάθος του νερού είναι μικρό καθώς η κύρια ροή διέρχεται από την δεξιά πλευρά του ποταμού. Επιπλέον, το αριστερό βάθρο πρέπει να εδράσθηκε στο ασβεστολιθικό τέμαχος, που είναι αρκετά σταθερότερο από τον φλύσχη που το περιβάλλει. Πιθανότατα όμως, οι τεχνίτες της εποχής υπερεκτίμησαν τις διαστάσεις του ασβεστολίθου (ίσως θεωρώντας ότι αποτελεί το σταθερό υπόβαθρο). Ετσι, δεν θωράκισαν το αριστερό βάθρο έναντι διάβρωσης, ούτε διεύρυναν το πέδιλο, όπως έκαναν στο δεξί βάθρο.
Στην επόμενη φωτογραφία (που μας παραχωρήθηκε από τον κ. Χρήστο Γιαννέλο) φαίνεται η βάση του αριστερού βάθρου της γέφυρας (βορειοδυτική γωνία) σε παλαιότερη περίοδο χαμηλών υδάτων.
Βάση του αριστερού βάθρου της γέφυρας (βορειοδυτική γωνία) σε παλαιότερη περίοδο χαμηλών υδάτων. Φαίνεται η έντονη διάβρωση του βάθρου και η υποσκαφή της θεμελίωσης.
ΠΗΓΗ>>
ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ
Ηρθε η κατάρευση....
κοντά στη Γέφυρα βρίσκεται και το σπίτι, όπου στις αρχές του 1944 έγινε η συνάντηση των αντιπροσώπων των αντιστασιακών Οργανώσεων (ΕΔΕΣ ΕΛΑΣ - ΕΚΚΑ) και του Άγγλου σύνδεσμου. Στη σύσκεψη συζητήθηκαν διάφορα θέματα και επιδιώχθηκε η Ενότητα και η Συνεργασία των ανταρτών. Στη συνέχεια υπογράφηκε η περιβόητη "Συμφωνία της Πλάκας", που δυστυχώς πολύ σύντομα παραβιάστηκε. Αυτό το σπίτι με τελευταία απόφαση της αρμόδιας υπηρεσίας χαρακτηρίστηκε "Διατηρητέο Μνημείο". Θα παραμείνει ανέπαφο, να θυμίζει σκληρά και απαράδεκτα γεγονότα και να φρονηματίζει, όσο είναι δυνατό, τις νεότερες γενιές. Σήμερα [μέχρι χτες δηλαδή] το αρχιτεκτονικό μεγαλούργημα, η θαυμαστή και στέρεα Γέφυρα της Πλάκας είναι, κατά κάποιο τρόπο, Αρχαιολογικό μνημείο, γιατί σπάνια πια τη διαβαίνουν άνθρωποι και φορτηγά ζώα. Με την ανάπτυξη νέων τρόπων ζωής, δημιουργήθηκε η ανάγκη κατασκευής καινούργιας, σύγχρονης γέφυρας, για τα τροχοφόρα. Χαμηλότερα της ωραίας τοξοτής γέφυρας μετά Τη "Σμίξη" του Ραφτανίτη ποταμού με τον Άραχθο, στη θέση που ονομάζεται: "Παλιογιοφύρια" σε χώρο, που ανήκει στον οικισμό "Φράστα" - Αγνάντων, κατά το έτος 1960 έγιναν τσιμεντένια βάθρα και τοποθετήθηκε Στρατιωτική Γέφυρα (σιδερένια) με ξύλινο δάπεδο τύπου "Μπέλεϊ". Από τότε η συγκοινωνία με όλα τα χωριά και τους συνοικισμούς των Τζουμέρκων γίνεται άνετα και χωρίς κανένα εμπόδιο.
ΛΕΞΙΚΟ - ΕΝΗΜΕΡΩΣΕΙΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
(1)*: πρωτομάστορας Κώστας Μπέγκας από τα Πράμαντα
Ο πρωτομάστορας Κώστας Μπέγκας από τα Πράμαντα γεφυρώσε ένα ποτάμι, μεγάλο κατόρθωμα τα χρόνια εκείνα. Τόλμησε να γεφυρώσει ένα ποτάμι σαν τον Άραχθο με ένα μόνο τόξο ήταν θαύμα.
Το 1863 ο Δημ. Αρβανιτογιάννης από τα Πράμαντα προσέφερε 30.000 γρόσια για την κατασκευή του γεφυριού. Όμως στα εγκαίνια αυτού του έργου το γεφύρι σωριάστηκε, μπροστά στα έκπληκτα μάτια των παρευρισκομένων.
Το 1866 χτίστηκε (απο τον Κώστα Μπέγκα) το γεφύρι που υπάρχει και σήμερα, με έξοδα των Ιωάννη Λούλη από Αετορράχη, Αναγνώστη Λύτρα και Ιωάννη Ρήγκα από Πράμαντα του Αναγνώστη Μάρου από τους Μελισσουργούς, των κοινοτήτων Πραμάντων και Μελισσουργών, ενώ η κοινότητα Αγνάντων προσέφερε την ξυλεία για τις σκαλωσιές του οικοδομήματος. Επίσης, γειτονικές κοινότητες προσέφεραν χρηματικά ποσά και προσωπική εργασία.
2ος θρύλος
Για το χτίσιμο του γεφυριού υπάρχει η παράδοση ότι στέριωσαν άνθρωπο στα θεμέλιά του. ’Αλλοι ισχυρίζονταν ότι έβαλαν έναν Τούρκο κι άλλοι μια επιληπτική κοπέλα από το χωριό Μονολίθι.
Το 1881 ο ’Αραχθος έγινε το σύνορο Ελλάδας Τουρκίας
Εκεί λειτουργούσε το τελωνείο της Ελεύθερης Ελλάδας με τη σκλαβωμένη Ήπειρο και εκεί έγινε, στις 29 Φεβρουαρίου 1944, η συμφωνία της Πλάκας - Μυρόφυλλου ανάμεσα στον ΕΔΕΣ, τον ΕΛΑΣ την ΕΚΚΑ και των εκπροσώπων του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής και της Ελληνικής Στρατιωτικής Διοίκησης, του Αμερικανού ταγματάρχη Ουάινς και του Βρετανού συνταγματάρχη Γουντχάους."
Η χέρσα και άγονη γη της Ηπείρου, οι συνεχείς πληθυσμιακές μετακινήσεις, οι επιδρομές, στάθηκε η βασική αιτία να εγκαταλείψουν οι κάτοικοι των χωριών κατά τον 16ο αιώνα την κτηνοτροφία και τη γεωργική καλλιέργεια και να στραφούν σε άλλες, περισσότερο προσοδοφόρες απασχολήσεις, σε τεχνικές δραστηριότητες όπως η επεξεργασία της πέτρας, η ξυλογλυπτική και η αγιογραφία που μπορούσαν να εξασκήσουν μακριά από τα σπίτια τους και τα χωριά τους.
Και έφτασαν,με την τέχνη τους ,μακριά ,πολύ μακριά ....................
Τα χτίσματα στην Ελλάδα από Ηπειρώτες πρωτομαστόρους
 |
| Κόνιτσα - φωτο2016 ©Lampros Raptis |
Ο απλός άνθρωπος έχτιζε γεφύρια, ...σημαντικό μέσο επικοινωνίας, ...προϋπόθεση πολιτισμού της κλειστής κοινωνίας
επιμέλεια - σχολιασμοί σελίδας με θέμα: ΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΤΗΣ ΠΛΑΚΑΣ τζουμέρκα, Ηπειρος, Ελλάδα,
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: παρακαλούμε όποιος τα αντιγραφει προς ενημέρωση άλλων ... δεν ειναι κακό... απλα να αναφερει τις πηγές....Το ιδιο γίνεται απο όλους ... εκτος των προσωπικών σχολιασμών, χρειάζεται αρκετό χρόνο για το χτίσιμο της σελιδας και μεγάλη ερευνα να σταθει ένα κείμενο..
ευχαριστούμε..
ενότητα σε ανανέωση... ............
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου